FCA Incoterms 2020 - co oznacza reguła Free Carrier?
W handlu międzynarodowym dokładne określenie obowiązków stron jest kluczowe dla bezpieczeństwa transakcji.
FCA (Free Carrier) to jedna z jedenastu z reguł Incoterms 2020, zapewniająca jasny podział odpowiedzialności między sprzedawcą a kupującym.
Co dokładnie oznacza, jakie są jej zalety i kiedy warto z niej skorzystać?
Chcesz dowiedzieć się więcej o wszystkich 11 zasadach International Commercial Terms? Przeczytaj: Czym są Incoterms? Międzynarodowe warunki sprzedaży w praktyce >>>
Co oznacza FCA w Incoterms 2020?
FCA (Free Carrier / Dostarczone do Przewoźnika) oznacza, że sprzedający dostarcza towary przewoźnikowi lub innej osobie wyznaczonej przez kupującego do oznaczonego miejsca dostawy.
Reguła FCA Incoterms jest jedną z 11 zasad Incoterms 2020, opracowanych przez Międzynarodową Izbę Handlu. W praktyce oznacza to, że sprzedający odpowiada za przekazanie towaru do dyspozycji przewoźnika w uzgodnionym punkcie – może to być terminal, magazyn, lotnisko lub inna lokalizacja wskazana w umowie sprzedaży.
Od tego momentu ryzyko kupującego obejmuje dalszy transport, procedury celne, kolejne przeładunki i inne nieprzewidziane zdarzenia.
Jak działają warunki dostawy FCA?
Warunki dostawy FCA opierają się na przekazaniu towaru przewoźnikowi wskazanemu przez kupującego.
Ryzyko przechodzi na kupującego w momencie dostarczenia towarów do uzgodnionego miejsca. Aczkolwiek zdarza się, że sprzedający posiada również obowiązek załadowania towaru na środek transportu kupującego (w zależności od zapisów w umowie).
Co jest najistotniejsze w FCA?
- Sprzedający dokonuje odprawy celnej eksportowej i dostarcza towar do przewoźnika.
- Kupujący zawiera umowę przewozu i odpowiada za dalszy transport.
- Moment dostarczenia towarów jest kluczowy – po jego osiągnięciu sprzedający nie odpowiada za uszkodzenia towarów, ani opóźnienia.
Jakie są obowiązki sprzedającego w FCA?
Sprzedający odpowiada za przygotowanie, załadunek i przekazanie towaru przewoźnikowi w oznaczonym miejscu, wraz z dokonaniem odprawy celnej eksportowej.
Do zadań i obowiązków sprzedającego należy:
- przygotowanie towaru i zapewnienie, że towary zostały dostarczone w uzgodnionym terminie,
- załadunek towaru na środek transportu sprzedającego (nie zawsze),
- poniesienie kosztów eksportowych formalności celnych, w tym licencji eksportowej,
- wysłania faktury handlowej oraz dokumentu przewozowego lub ekwiwalentnego przekazu elektronicznego.
Podsumowanie: W FCA sprzedający dostarcza towary przewoźnikowi, wywiązuje się z obowiązków eksportowych, a następnie odpowiedzialność za dalszy transport (np. transport morski) przechodzi na kupującego.
Jakie są obowiązki kupującego w FCA?
Kupujący ponosi odpowiedzialność za transport od momentu przekazania towaru przewoźnikowi, w tym za ryzyko i koszty dalszego przewozu.
Do obowiązków kupującego należą:
- koszty od chwili przekazania towaru,
- zapewnienie przewoźnika odbierającego i udzielenie temu przewoźnikowi instrukcji,
- organizacja dalszego transportu towarów, w tym ubezpieczenie towaru,
- opłacenie kosztów importu towarów i wszystkich kosztów dostarczenia do miejsca przeznaczenia,
- pokrycie dodatkowych kosztów wynikających z opóźnień, nieprawidłowych dokumentów lub braku gotowości przewoźnika.
Podsumowanie: Odpowiedzialność kupującego w FCA jest znacząca, ale daje mu pełną kontrolę nad dalszym przewozem i wyborem przewoźnika.
Gdzie i kiedy przechodzi ryzyko w FCA?
Ryzyko w FCA przechodzi na kupującego w momencie przekazania towaru przewoźnikowi lub innej osobie wyznaczonej do odbioru.
Moment i miejsce powierzenia towaru przewoźnikowi wyznaczonemu przez kupującego – muszą być jasno określone w umowie.
Może to być terminal, magazyn, a nawet punkt odbioru na terenie sprzedającego, jeśli tak ustalą strony. Po tej chwili sprzedający nie odpowiada za uszkodzenia towarów czy koszty wynikające z dalszego transportu.
Kto ponosi koszty w FCA?
Sprzedający ponosi koszty do momentu przekazania towaru przewoźnikowi, kupujący – wszystkie dalsze koszty związane z transportem.
Obejmuje to:
- po stronie sprzedającego: koszty eksportowych formalności celnych, dostarczenia do przewoźnika;
- po stronie kupującego: koszty transportu, ubezpieczenie towaru, koszty dostarczenia do miejsca przeznaczenia, opłaty importowe.
Podsumowanie – kiedy warto wybrać FCA?
FCA sprawdza się, gdy kupujący chce kontrolować transport, a sprzedający zapewnia przygotowanie towaru i odprawę eksportową.
W praktyce jest to najpopularniejsza z reguł Incoterms w handlu międzynarodowym.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania
Co oznacza FCA w Incoterms?
FCA (Free Carrier) oznacza, że towar został dostarczony przewoźnikowi lub innej osobie wyznaczonej przez kupującego w oznaczonym miejscu, po dokonaniu odprawy eksportowej. Dalsze koszty i ryzyka transportu pozostają na barkach kupującego.
Kto płaci za transport przy FCA?
Sprzedający pokrywa koszty do momentu przekazania towaru przewoźnikowi, kupujący ponosi resztę kosztów.
Czym różni się FCA od EXW?
FCA wymaga odprawy eksportowej i dostarczenia towaru przewoźnikowi, EXW – jedynie udostępnienia towaru na terenie sprzedającego.
Przeczytaj też: Reguła EXW Incoterms 2020 – co oznacza? >>>
Czym się różni FCA od DAP?
W DAP sprzedający odpowiada za dostawę do miejsca przeznaczenia, w FCA obowiązkiem sprzedającego jest jedynie dostarczenie towaru do przewoźnika.
Czy FCA jest korzystne dla kupującego?
Tak, bo daje kontrolę nad transportem i wyborem przewoźnika.
Nie, bo większość ryzyka i kosztów spoczywa na kupującym.
Wszystko zależy od rodzaju i charakteru transakcji. A wybór reguły Incoterms 2020 powinien być każdorazowo dopasowany do okoliczności.